Kołyskę chroń przed księżycem
Kołyskę starano się ustawić we wnętrzu tak, aby nie padały na nią ani światło księżyca, uważane za szkodliwe i wysysające z dziecka życiodajne siły, ani światło słońca. W wielu regionach wierzono bowiem, że z nadmiaru słonecznego blasku dziecko może oślepnąć. Raz postawionej kołyski, by dziecko dobrze spało, nie należało bez potrzeby ruszać z miejsca, a według innej wersji, korzystne było właśnie ciągłe jej przestawianie, co miało pomóc oszukać złe siły. Domownicy przestrzegali zakazu kołysania pustej kołyski i siadania na niej, by dziecko nie cierpiało na bóle głowy.
W pobliżu kołyski nie mogły też przebywać zwierzęta, zwłaszcza psy i koty, wierzono bowiem, że ich postać mogą przybierać demony, a zwłaszcza czarownice.
Kołysanki szepty na dobranoc
Obowiązek kołysania niemowląt spoczywał na starszym rodzeństwie lub staruszkach. Wyręczali oni w ten sposób, w opiece nad dzieckiem, zajętą pracą matkę. Usypianiu i kołysaniu dziecka towarzyszyło śpiewanie kołysanek – krótkich, rymowanych śpiewek o prostej, powolnej melodii, stanowiących ciekawy gatunek folkloru słownego i muzycznego. Śpiewane były a capella. Ich teksty przypominały często bardziej zaklęcia i modlitwy niż przyśpiewki. Przywoływały sen, mówiły o szczęśliwej przyszłości maleństwa, wzywały opiekunów dziecka – Anioła Stróża, Pana Boga, Matkę Bożą.
Mieszanie się tradycji z chrześcijaństwem
Elementy kołysanek zawierają także pastorałki i kolędy, w których np. małego Jezusa kołysze Najświętsza Maryja Panna. W szopkach Dzieciątko często leży właśnie w kołysce, a nie w żłóbku. Tradycja ta sięga średniowiecza.
Kołyska obecna jest także w ludowych przysłowiach i zagadkach, a w całym folklorze słownym pełni funkcję symbolu macierzyństwa.
powrót d o części 2
